Dolandırıcılar her gün yeni yöntemler keşfediyorlar. Biz çevrimiçi yaşama her geçen gün biraz daha fazla dahil olurken, özel hayatımız ve mali durumumuzla ilgili bilgilerimiz de gittikçe daha fazla ortaya dökülüyor. Dolandırıcılar bin bir emekle kazandığımız paramızı kolayca ele geçirme peşindeler. Bu amaçla daima daha yenilikçi yollar buluyorlar. Dolandırıcıların en kuvvetli yanları özel bilgilerimizi ele geçirmek için duygularımızı nasıl maniple edeceklerini iyi bilmeleridir.
Bu yazıda size çeşitli çevrimiçi dolandırıcılık türleri ve bunları nasıl tespit edebileceğiniz hakkında bilgi veriyoruz.
Kimlik Dolandırıcılığı
Kimlik avı ile ilgili yapılan çevrimiçi dolandırıcılık türü, internet üzerindeki en yaygın yöntemdir. Bu dolandırıcılık türünde güvenilir bir kaynaktan geliyormuş gibi görünen bir e-mail/ mesaj alırsınız. Mesaj/ E-maili yollayan her zaman çalıştığınız bir şirket ya da Netflix gibi kurumsal bir merkez görüntüsünde olabilir. Bu tür dolandırıcılıkların telefon üzerinden yapılmasına da çok sık rastlanır.
Çevrimiçi kimlik dolandırıcılarının ana prensibi yolladıkları e-maillerin güvenilir görünmesini sağlamaktır. Çoğu kez alıcıda bir aciliyet duygusu uyandırırlar. Hesabınızın kilitlendiğini ya da hesap güvenliğinizin ihlal edildiğini ya da tehlikede olduğunuzu bildirirler. E-mail ile size yollanan bağlantıya tıklamanızı ve sorulan önemsiz (!) formalite sorularına cevap vermenizi isterler. Bu yolla hesabınıza yeniden erişim kazanacağınızı vaat ederler.
Verdiğiniz cevapları sahte bir web sitesine giden sahte bir bağlantıya yönlendirirler. İstedikleri bilgiler kişisel bilgileriniz olabileceği gibi banka hesabınıza ait bilgiler de olabilir. Bazı durumlarda tıklamış olduğunuz link üzerinde bilgisayarınızda bir virüs oluşur ve bütün çalışma sisteminiz risk altına girer.
Kimlik dolandırıcılığı nedeniyle zarar görmemek için aldığınız mesajların geldiği e-mail adreslerini dikkati bir şekilde kontrol etmelisiniz. Dolandırıcılık amacı ile kullanılan e-mil adresleri genellikle gelişigüzel rakamlardan veya harflerden oluşur çoğu kez de yazım hataları bulundurur. Geldiği kaynaktan kesin olarak emin olmadığınız e-posta bağlantılarına hiçbir şekilde tıklamayın. Unutmayın pek az şey göründüğü gibidir. Bu türdeki bütün e-maillerinizi vakit kaybetmeden çöp kutusuna atıp, silin.
E-maili aldıktan sonra bir de telefon alırsanız, telefonu hemen kapatın ve bankanıza haber verin. Bankalar hiçbir zaman gereksiz sebepler nedeni ile hesaplar arası para taşınmasını talep etmez. Böyle bir istek yapan kişi büyük ihtimalle dolandırıcıdır.
Romantik Dolandırıcılık
Romantik dolandırıcılık ya da bir başka deyişle aşk dolandırıcılığı gittikçe daha sık rastlanan bir dolandırıcılık türü haline geldi. Bu tür dolandırıcılıkta karşınızdaki kişi sizi gerçek güvene dayalı bir ilişki kurduğunuza inandırmaya çalışır. Bu güven temelli ilişkiye dayanarak da, kendisine para vermenizi talep edebilir.
Bu tür dolandırıcılar gerçekten dürüst olduklarına ve sizi çok sevdiklerine inandırmak için çok fazla emek ve zaman harcarlar. Maniplasyon teknikleri son derece profesyoneldir. Kendilerince sizi yeteri kadar ikna ettiklerini düşündükleri zaman da, çok acil paraya ihtiyaçları olduğunu bildirirler.
Romantik dolandırıcılık yönteminde tuzağa düşmemek için:
- Yüz yüze tanışmadığınız kimseye para göndermeyin.
- Gerçekten çok iyi tanımadığınız birilerinin banka hesabınıza erişmesine izin vermeyin.
- Uzun zamandan bu yana gerçek hayatta tanımadığınız hiç kimsenin hesabına para transferi yapmayın.
- Hiç kimse için kredi çekmeyin
- Hiç kimseye pasaport bilgilerinizi yollamayın
- Hiç kimse adına özellikle internet üzerinde kesinlikle yatırım yapmayın.
Unutmayın profil fotoğraflarının gerçek olması gerekmez. Eğer görüşme yaptığınız kişi görüntülü arama yapmanızı kabul etmezse, bu sizin için önemli bir ipucu olabilir.
Yetkili Ödeme Dolandırıcılığı
Bu dolandırıcılık türüne de oldukça sık rastlanır. İnsanlar bir dolandırıcı ile karşı karşıya olduklarını fark etmeden banka hesaplarından ödeme yapılmasına izin verirler. Bu sistemde temel amaç maniplasyon tekniklerini doğru kullanılması sonucu, gönüllü olarak ödeme göndermeye ikna olmanız ya da herhangi bir ödemeye izin vermenizin sağlanmasıdır.
Tıpkı kimlik avı dolandırıcılığı uygulamasında olduğu gibi bu tip dolandırıcılar da kendilerini güvenilir şirketler gibi gösterecek e-postaları kullanır. Söz gelimi evinizde bir parti organize ediyorsanız, dolandırıcılar kendilerini partinin yeme içme bölümü sorumlusu gibi gösteren bir e-mail yollayarak, kendilerine ödeme yapmanızı isteyebilirler.
Bu tür dolandırıcılığın saptanmasını zorlaştıran etken, yapmak istediğiniz faaliyet için zaten hesabınızdan para çıkacağını kabul etmiş olmanız ve şirketin talebini mantıklı bulacak olmanızdır. Size yollanan bütün e-maillerin gerçek olması gerekmediğini he zaman hatırlayın. Size gelen E-posta adreslerini dikkatle kontrol edin ve ilgili e-mail hakkında direk olarak şirketle iletişim kurmaktan çekinmeyin.
Bir kez ödemeyi onayladıktan sonra paranızın iadesini alabilmeniz çok zor olabilir. Bu nedenle şüpheci olmaktan vazgeçmeyin. Gerçekten güvenilir işletmeler, böyle durumlarda sizin aklınızdaki soruları uzaklaştırmaktan mutlu olurlar.
Yatırım Dolandırıcılığı
Bilinen en eski dolandırıcılık türlerinden bir tanesi, birisini gerçekte olmayan herhangi bir ürün ya da şirket için yatırım yapmasını sağlama prensibine dayanır. Yatırım dolandırıcılığı uygulamada her zaman çevrimiçi olmayabilir. Telefonla ya da kapınıza gelerek yüz yüze de sizi ikna etmeye çalışabilirler. İnternet üzerinde ise bir web sitesi ya da herhangi bir sosyal medya sayfası oluştururlar ve içeriğine güvenilir referanslar yerleştirirler.
İşletmenin veya ürünün gerçek olup olmadığını öğrenmek için yetkili kurumlara başvurabilirsiniz. Bazı ürünlerin kalitesi ve fiyatı arasındaki denge gerçek olamayacak kadar iyi görünüyorsa, büyük ihtimalle gerçek değildir. Çok az risk ve emek ile çok büyük karlar elde edeceğinizi söyleyenler çoğu kez hatta hemen hemen her zaman dolandırıcıdır.
Bir Başka Kimliğe Bürünme Dolandırıcılığı
En yaygın mesajlaşma ağı olan Whatsapp üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılıkların sayısı az değildir. Bu tür dolandırıcılar Whatsapp kullanıcılarından mali yardım isteyen aileler ya da arkadaşlar gibi davranırlar. Bir başka kimliğe bürünerek yapılmaya çalışılan dolandırıcılıklarda bireyler herhangi bir yanıt alıp almadıklarını daha çabuk görmek için aynı anda birden fazla numaraya aynı mesajı yollarlar. Daha sonra telefonları kaybolmuş gibi davranarak kendilerini yedek bir telefon edinmiş gibi gösterirler. Böylece farklı bir numaraya geçiş yaparlar. Çoğu kez anne ya da baba olduğunu bildiren kişiler acil bir fatura ödemek zorunda olduklarını ama banka hesaplarını ulaşmalarının imkansız olduğunu anlatırlar.
Bir başka kimliğe bürünerek dolandırıcılık yapılması yolu ile gerçekleştirilen tuzağa düşmemek için ne kadar gerçek görünürse görünsün, bilinmeyen kişilerden gelen mesajlara karşı daima uyanık olmalısınız. Size gelen mesajı atan kişiye ya da kuruma telefon ederek mesajın kendisinden gelip gelmediğini sormaktan çekinmeyin.
